Formy wynagrodzeń dla swata / Forms of matchmaker's wages (according to ADV and PEA) (mapa 6)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
Tytuł
Formy wynagrodzeń dla swata / Forms of matchmaker's wages (according to ADV and PEA) (mapa 6)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
Temat
Opis
mapa ukazuje formy wynagrodzeń dla swata ; zawarto na niej następujące informacje: 15. Czy współcześnie zdarza się, że za zgodą rodziców kawalera osoba trzecia ,,idzie w swaty"? celem przedwstępnego omówienia sprawy zawarcia małżeństwa /.../ Kiedy we wsi ten zwyczaj zaniki? Jak było dawniej? Jak nazywają ten zwyczaj i tę czynność? 16. Zbadać czy we wsi żyją jeszcze osoby (mężczyzna?, kobieta?-wiek? zajmujące się swataniem?Jak ich nazywają? [...] 234. Które z wymienionych postaci występują w badanej wsi: a) „swat",„swacha",„raj", „rajek", „poseł", „marszałek", inne? b) czy są to różne nazwy tej samej postaci biorącej udział w „oględach"? „swatach"? „zmówinach"? 238. Opisać funkcje starosty: a) w swatach, zmówinach, oględach [...] Swat trudnił się swataniem zawodowo, za co otrzymywał, lub mawiano, że otrzymuje, wynagrodzenie w formie: 1 – futra, 2 – butów, z reguły długich, 3 – czerwonych pończoch, 4 – koszuli, 5 – chusteczki, 6 – kapelusza, 7 – pieniędzy, 8 – pieniędzy lub naturaliów (wg PAE), 9 – można jedynie przypuszczać, iż mężczyzna zajmujący się swataniem zawodowo otrzymywał za swe usługi wynagrodzenie (wg PAE), 10 – inne odpowiedzi (zob. komentarz ADV, 1959: 139-140).
Uwaga:
- mapę opracowano na podstawie mapy ADV NF Brauchtum bei der Heirat. Name des Werberlohnes, sporządzonej w 1955/56 przez Luthara Martina (badania nad tym tematem prowadzono w 1932 roku),
- mapę opracowano też na podstawie badań terenowych przeprowadzonych m.in. w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego.
- niektóre dane zostały zaczerpnięte z mapy wykonanej przez B. Czuchnowską i A. Mączyńską – mapa 538 pt. Osoby zajmujące się kojarzeniem małżeństw (od połowy XIX wieku do poł. XX wieku), zdeponowanej w archiwum PAE,
- mapa dotyczy stanu zjawiska od lat 30. XX wieku do lat 70. XX wieku,
- na mapie zaznaczono jedynie informacje pozytywne. Uwzględnienie wszystkich punktów badawczych PAE, w których stwierdzono brak tradycji czy brak odpowiedzi na zadane pytania spowodowałoby, że mapa byłaby znacznie mniej czytelna (z racji dużej ilości danych występujących na ziemiach zachodnich i północnych).
