Pomoc w przygotowywaniu kołacza – korowaja / Help with prepartaion of the "korowaj" cake (mapa 6)
[na podstawie badań PAE z lat 1982-2003]
Tytuł
Pomoc w przygotowywaniu kołacza – korowaja / Help with prepartaion of the "korowaj" cake (mapa 6)
[na podstawie badań PAE z lat 1982-2003]
Temat
Opis
mapa ukazuje zwyczaj pomagania w przygotowywaniu kołacza – korowaja ; zawarto na niej następujące informacje: 56. Kto uczestniczy w takim wieczorze? (młody? Starosta, rajek? ojciec, matka?). Jak taki wieczór odbywa się? Czy wymienione osoby pełnią jakieś funkcje obrzędowe? D. Przygotowują, pieką i zdobią „korowaj" - „kołacz". 57. Opisać szczegółowo przygotowanie ciasta na „kołacz" - „korowaj". Zwrócić uwagę na: mąkę, wodę, mieszanie ciasta („misienie"), dodatki do ciasta, kształtowanie: formy i rozmiar tego pieczywa, zdobiny z ciasta i kształt naszkicować i opisać! Jeśli możliwe wyjaśnić czy mają symboliczne znaczenie. 58. Sprawdzić, czy na wesele pieką jeden, czy więcej kołaczy? Zbadać wnikliwie jaką funkcje obrzędową, rytualna, magiczną przypisywano (lub przypisują dziś kołaczowi - korowajowi?) Czy kształt pieczywa i jego zdobiny mają charakter symboliczny? lub czy uczestnicy przypisują mu symboliczne znaczenie? 59a. Zapisać przysłowia o korowaju - kołaczu [...]. 132. Kołacz obrzędowy - zbadać czy jeszcze pieką (czy piekli dawniej? Kiedy?) Kołacz - korowaj, pieczywo obrzędowe spożywane w głównym akcie zawarcia małżeństwa. Uwzględnić następujące momenty [...]. E. Kto piekł kołacz, główna postać i pomocnicy? (Matka? Starościna? Swacha? Drużki? Inne osoby? Wymienić). Jak i czym zdobiono kołacz - korowaj - nazwy ornamentów z ciasta. Czy zdobiono go wieńcem ? Z czego był wieniec ? Wymienić rośliny? [...] Współdziałanie społeczne, I. W obrzędzie weselnym: Która z form współdziałania występuje we wsi? Kwesta na rzecz młodej, przynoszenie gotowych potraw na ucztę weselną, przyjmowanie na nocleg gości weselnych; Kolejne podejmowanie gości weselnych jedzeniem, inne - jakie ? 1 – zwyczaj istnieje, 2 – informacje pochodzą z literatury XIX-wiecznej oraz monografii F. Olesiejuka, 3 – zwyczaj praktykowany był w przeszłości, 4 – informacje uzyskane z wypowiedzi osób przesiedlonych i osadników, 5 – brak tradycji.
Uwaga:
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy: 555: Wieczór kawalerski. 557: Zwyczaj wypiekania pieczywa w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
