Przejdź do treści

Zbieranie i spożywanie grzyba mleczaj chrząstka (Lactarius Vellereus)  / Gathering and consumption of fungi: „gristler” agaric (Lactarius Vellereus) (mapa 314, karta CLXVIII)

[na podstawie badań PAE z lat 1964-1968 i innych źródeł]

Tytuł

Zbieranie i spożywanie grzyba mleczaj chrząstka (Lactarius Vellereus)  / Gathering and consumption of fungi: „gristler” agaric (Lactarius Vellereus) (mapa 314, karta CLXVIII)

[na podstawie badań PAE z lat 1964-1968 i innych źródeł]

Temat

kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; rośliny ; grzyby ; mleczaj chrząstka ; nazwy gwarowe

Opis

mapa ukazuje zbieranie i spożywanie grzyba mleczaj chrząstka; zawarto na niej następujące informacje: A. Zebrane grzyby spożywają. 1 – gotowane (zupa grzybowa), duszone, 2 – smażone na tłuszczu, sposób nowszy występujący sporadycznie, 3 – pieką z solą na blasze (na „blacie”), 4 – konserwowane – marynowane, zasolone, 5 – suszą na zimę. B. Zgeneralizowane zasięgi ważniejszych nazw mleczaja chrząstki. 6 –„chrząszcz”,„chrząszcz pieprzny”,„chraszczówka”, „chraszcz”, „chruściel”, „krząszcz”, 7 – „biel”, „bielak”, „bili” (nazwą tą obejmują głównie „mleczaj biel” Lactarius piperatus, również z piekącym mleczkiem), 8 – „mleczaj”, „mleczarz”, „mleczarka”, „mleczak”, „mleczarz”, „mleczaj chrząstka”. C. Inne nazwy występujące w rozproszeniu, od smaku, 9 – „gorzkówka” (por. ros. „gorkuszka” na „mleczaj rudy” – Lactarius rufus), 10 – „pieprznik” (por. „chrząszcz pieprzny”), 11 – „skrzyp” (por. ros. „skripica” na określenie grzyba), 12 – „mleczaj biel” – (na określenie Lactarius piperatus), od koloru i tłustości w dotyku, 13 – „tłustoch”, 14 – „świnka”, „świniara”, „świniarka”, od wydzielania mleczka, 15 – „krowa”, „krówka” (por. „mleczaj”, ale nazwą tą częściej określa się „mleczaj smaczny” – mapa 315), inne, 16 – „góral”, 17 – „hyrkynca”

Inne określenia: 
1. nie stwierdzono zbierania takich grzybów,
2. grzyb i nazwa znana, ale obecnie nie zbierają, dawniej tak,
3. nie uwzględniono stanu sprzed II wojny światowej,
4. znak górny niepełny oznacza, że zjawisko występuje we wsi obocznie,
5. znak dolny niepełny oznacza, że zjawisko pojawiło się po II wojnie światowej

Twórca

Pawłowska, Jadwiga

Źródło

Polski atlas etnograficzny. T. VI. Red. Józef Gajek. Warszawa 1981, syg. <PAE/AE/7> , <A.35/6>

Wydawca

Instytut Historii Kultury Materialnej PAN

Data

1981

Współtwórca

Gajek, Józef. Kier. nauk.

Prawa

umowa z twórcą (umowa licencyjna)

Powiązanie

Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas

Format

image/jpeg

Język

pol

Rodzaj

mapa ; atlas

Identyfikator

syg. <PAE_MO_0331_01>

Zasięg

ogólnopolski