Konewki do noszenia i czerpania wody / Water-drawing and -carrying cans (mapa 343, karta CLXXXV)

[na podstawie badań PAE z lat 1960-1968 i innych źródeł]

Konewki do noszenia i czerpania wody / Water-drawing and -carrying cans (mapa 343, karta CLXXXV)

[na podstawie badań PAE z lat 1960-1968 i innych źródeł]

mapa ukazuje konewki do noszenia i czerpania wody; zawarto na niej następujące informacje: A. Zanikanie różnych typów i odmian konewek (naczyń klepkowych). Konewki z jednym uchem z boku konewki – klepka i ucho wyrobione z jednego kawałka drzewa, istniały w okresie badań jako relikty, przeżytki, istniały ale zanikły (w tym okazy muzealne). 1 – konewki z wylewem kolistym z dziobkiem lub bez dziobka, 2 – konewki z wylewem elipsoidalnym skośnym, bez dziobka, 3 – konewki z wylewem elipsoidalnym (skośnym) z dziobkiem. Konewki z uchwytami inaczej umieszczonymi (relikty i przeżytki, okazy muzealne). 4 – z jednym uchem utworzonym z wydłużonej klepki z otworem. Noszono w nich wodę przy pomocy nosideł, 5 – duże konwie zwane „ćwierciami” (nazwa pochodna od miary) z żelaznym pałąkiem jak przy wiadrach. Noszono w nich wodę w dwie osoby na drągu. B. Naczynia cebrowate, z dwoma uszami do transportu na drągu przez dwie osoby. 6 – z dwoma uszami utworzonymi z dwu wydłużonych klepek z otworami na drąg (małe, niskie i wysokie), tzw. „cebry”, „cebraty”, w których noszono wodę w dwie osoby na drągu. C. Niektóre zasięgi konewek i wiader oraz ich funkcje. 7 – północna granica strefy, w której mniejsze wiaderka służą wyłącznie do czerpania wody w studni. Południowy zasięg używania wiader do czerpania i noszenia wody, 8 – północny zasięg występowania konewek jednousznych (jak poz. 1, 2, 3), 9 – północny zasięg rozproszonego i reliktowego występowania konewek jednousznych, 10 – obszar między linią 7 i 8 cechuje współwystępowanie konewek jednousznych i wiader z pałąkiem do noszenia wody. D. Zasięgi nazw. 11 – zgeneralizowany zasięg nazwy „konewka”, naczynia do noszenia wody (ale też mleka z pastwiska i obiadu w pole), 12 – zgeneralizowany zasięg sporadycznego występowania nazw „konew” na oznaczenie konewek jednousznych i większych typu ćwierci i cebratek (jak w poz. 4, 5, 6), 13 – zgeneralizowany zasięg nazwy „konewka” na oznaczenie ogrodowej polewaczki. E. Inne oznaczenia. 14 – miejscowości, w których nie stwierdzono istnienia wymienionych w legendzie zjawisk, 15 - nie uwzględniono stanu sprzed II wojny światowej, 16 – znak górny niepełny oznacza, że zjawisko występuje we wsi obocznie, 17 – znak dolny niepełny oznacza, że zjawisko pojawiło się jako rezultat przesiedleń