Swat jest świadkiem i uczestniczy w łagodzeniu sporów wynikłych z zerwania umowy majątkowej / A matchmaker as the best man participates in settling of disputes arisen from the cancellation of a dowry agreement (mapa 26)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
Tytuł
Swat jest świadkiem i uczestniczy w łagodzeniu sporów wynikłych z zerwania umowy majątkowej / A matchmaker as the best man participates in settling of disputes arisen from the cancellation of a dowry agreement (mapa 26)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
Temat
Opis
mapa ukazuje swata w roli świadka i osoby uczestniczącej w łagodzeniu sporów wynikłych z zerwania umowy majątkowej ; zawarto na niej następujące informacje: 29. Czy we wsi istnieje jeszcze zwyczaj zawierania „ zaręczyn"? a) jeśli tak, jak nazywają partnerów (np. narzeczony, narzeczona lub inaczej)? Czy zaręczyny następowały w jakiś czas potem, po zmówinach? 34. Jaką rolę odgrywają osoby obecne? Jakiego zachowania wymaga obyczaj? Czy wygłaszają jakieś formuły, oracje? Jeśli tak zapisać tekst. Czy w akcie zaręczyn zatwierdzano umowę przez podanie rąk? Kto komu podawał i jaka przy tym była rola swata dziewosłęba? 35. Czy ktoś przewodniczy uczcie zaręczynowej? swat? przyszły starosta?ojciec młodej? lub kto inny. Co należy do jego obowiązków? a) wiąże i rozłącza ręce młodych, b) podaje młodym wianki lub rózgę, c) doprowadza ojców młodych do przybicia rąk jako widomego znaku zawarcia umowy? d) inicjuje przypicie umowy? jaką przy tym wygłasza formułkę? e) czy w wypadkach późniejszych sporów o posag, wiano, o niedotrzymanie umowy bywał wzywany do sądu jako świadek lub przeprowadzał polubowne rozstrzygnięcie sporów. Swat jest świadkiem i uczestniczy w łagodzeniu sporów wynikłych z zerwania umowy majątkowej: 1 – zjawisko istnieje, 2 – brak tradycji, 3 – brak odpowiedzi.
Uwaga:
- mapę opracowano na podstawie badań terenowych przeprowadzonych w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego,
- mapa dotyczy stanu zjawiska w latach 70. XX wieku,
- znak z kropką w środku oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
